Margin là gì? Cách dùng margin hiệu quả trong đầu tư

Đầu tư tài chính ngày càng phổ biến tại Việt Nam, thu hút đông đảo nhà đầu tư trẻ tuổi. Với mức vốn đầu tư thấp, nhà đầu tư có thể sử dụng số tiền nhàn rỗi với mong muốn đạt được lợi nhuận cao nhờ giao dịch chứng khoán, ngoại hối hoặc các loại tài sản khác như tiền điện tử. Tuy nhiên, để hỗ trợ các nhà đầu tư ít vốn mong muốn đạt được lợi nhuận cao, hình thức giao dịch ký quỹ ra đời, nhanh chóng thu hút được sự quan tâm chú ý của nhiều người, đặc biệt là các nhà đầu tư trẻ. Vậy margin là gì, cách tính tỷ lệ margin ra sao và làm cách nào để sử dụng margin trong đầu tư tài chính hiệu quả?

Margin là gì?

Margin hay còn được gọi là Giao dịch ký quỹ, cho phép các nhà đầu tư vay tiền từ nhà môi giới để mua cổ phiếu hoặc các tài sản giao dịch khác như ngoại hối, tiền điện tử. Tiền ký quỹ được nhà môi giới thanh toán bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Để tìm kiếm lợi nhuận từ giao dịch ký quỹ, đòi hỏi nhà giao dịch phải kiếm được lợi nhuận cao hơn số tiền ký quỹ, nếu không nhà giao dịch có khả năng bị thua lỗ.

Để giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư cần có tài khoản ký quỹ với nhà môi giới. Tài khoản ký quỹ khác với tài khoản tiền mặt. Trong tài khoản tiền mặt thông thường, giao dịch diễn ra thông qua số tiền được giữ trong tài khoản. Tuy nhiên, trong trường hợp có tài khoản ký quỹ, giao dịch được thực hiện với số tiền đã vay.

Ví dụ về margin

Nhà đầu tư X dùng 1 tỷ đồng của mình để mua 1 tỷ cổ phiếu của công ty FPT. Như vậy nhà đầu tư X không sử dụng hình thức giao dịch ký quỹ, hay đòn bẩy tài chính.

Nhà đầu tư Y dùng 1 tỷ của mình để mua 2 tỷ cổ phiếu FPT. Nhà đầu tư Y có sử dụng hình thức đòn bẩy, hay giao dịch ký quỹ. Trong đó 1 tỷ đồng là tiền vốn riêng của nhà đầu tư B, và vay từ Công Ty Chứng Khoán 1 tỷ đồng.

● Nếu giá cổ phiếu FPT tăng lên 10%:

○ Nhà đầu tư X đạt được lợi nhuận 100 triệu đồng (10% x 1 tỷ = 100 triệu, tương ứng lời 10%).

○ Nhà đầu tư Y đạt được lợi nhuận 200 triệu đồng (10% x 2 tỷ = 200 triệu, tương ứng lời 10%).

● Ngược lại, nếu mã FPT lỗ 10%:

○ Nhà đầu tư X sẽ lỗ 100 triệu đồng (10% x 1 tỷ = 100 triệu đồng)

○ Nhà đầu tư Y sẽ lỗ 200 triệu đồng (10% x 2 tỷ = 200 triệu đồng)

Tỷ lệ ký quỹ và tỷ lệ giao dịch margin là gì?

● Tỷ lệ ký quỹ (Margin Ratio) là tỷ lệ tối đa nhà đầu tư được vay của Nhà môi giới hoặc Công Ty Chứng Khoán.

● Tỷ lệ giao dịch ký quỹ (Margin Trading Ratio) là tỷ lệ phần trăm (%) số tiền thực tế mà nhà đầu tư sở hữu trong tổng số tiền mà nhà đầu tư được phép mua tài sản giao dịch.

Ký quỹ được xem như hình thức đòn bẩy, cho phép nhà đầu tư sử dụng số tiền ký quỹ có trong tài khoản cho hoạt động đầu tư của mình. Tỷ lệ ký quỹ của mỗi nhà môi giới không giống nhau. Một số nhà môi giới cho phép tỷ lệ ký quỹ 1:2 so với số dư tiền mặt của nhà đầu tư, trong khi các nhà môi giới khác có thể sử dụng tỷ lệ 1:4 hoặc 1:6 .v.v. Ví dụ: Nhà đầu tư có 1 triệu đồng, nhưng vẫn có thể mua được 2 triệu đồng cổ phiếu nhờ giao dịch ký quỹ, với tỷ lệ margin là 1:2, hay tỷ lệ ký quỹ là 50%.

Lưu ý rằng nhiều nhà môi giới cung cấp tỷ lệ ký quỹ trên số dư tiền mặt cao hơn cho các giao dịch ký quỹ trong ngày, và tỷ lệ ký quỹ thấp đối với các vị thế được giữ qua đêm. Ví dụ: Nhà đầu tư A có 50 triệu tài khoản tiền mặt, A có thể sử dụng tối đa 200 triệu ký quỹ để giao dịch trong ngày (tỷ lệ 1:4) nhưng số tiền ký quỹ qua đêm A nhận được chỉ đạt mức 100 triệu (tỷ lệ 1:2).

Cách tính tỷ lệ ký quỹ giao dịch

Để tham gia giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư cần xác định số tiền giao dịch thực tế và số tiền cần giữ trong tài khoản để có thể thực hiện được vị thế đó.

● Tính tổng giá mua bằng cách nhân giá mỗi cổ phiếu với số lượng cổ phiếu mua vào.

● Nhân tổng giá mua với tỷ lệ phần trăm yêu cầu ký quỹ ban đầu.

Giả sử bạn muốn mua 500 cổ phiếu với mức giá 10.000đ/cổ phiếu. Tổng giá mua là 500x10.000=5 triệu VNĐ. Nếu yêu cầu ký quỹ là 65%: lấy 5000000 x 65% ta được số tiền yêu cầu ký quỹ ban đầu là 3.250.000đ. Tương tự, lấy ví dụ trong giao dịch ngoại hối, bạn muốn lập phiên giao dịch cặp tiền EUR / USD, tương đương với 10.000.000đ và nhà môi giới yêu cầu ký quỹ 3,33%, điều này có nghĩa là bạn chỉ cần gửi 3.333.000 đ vào tài khoản giao dịch của mình và 96,67% còn lại sẽ được vay từ nhà môi giới.

Rủi ro từ giao dịch ký quỹ margin

Trong trường hợp nhà môi giới không cung cấp chính sách bảo vệ các nhà đầu tư có số dư tài khoản âm, nhà đầu tư có thể bị đóng vị thế thua lỗ và bắt buộc thanh lý. Chính vì thế, đừng bỏ qua việc tìm hiểu kỹ các quy tắc quản lý rủi ro để bảo vệ bản thân trước các giao dịch tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ nặng. Vậy rủi ro khi giao dịch margin là gì?

- Làm tăng mức độ thua lỗ: Giao dịch ký quỹ không chỉ tăng lợi nhuận của nhà đầu tư mà còn tăng mức độ thua lỗ của họ. Bạn có thể mất nhiều hơn những gì bạn đã đầu tư ban đầu khi chọn giao dịch ký quỹ.

- Số dư tối thiểu: Nhà đầu tư được yêu cầu duy trì số dư tối thiểu trong tài khoản giao dịch ký quỹ của họ. Nếu số dư của nhà đầu tư giảm xuống dưới số dư tối thiểu thì nhà môi giới có thể yêu cầu nhà đầu tư phải duy trì đủ số dư. Trong trường hợp nhà đầu tư không thể duy trì số dư tối thiểu cần thiết thì họ có thể buộc phải bán một phần tài sản của mình để duy trì số dư tối thiểu theo yêu cầu của nhà môi giới.

- Thanh lý: Trong trường hợp nhà đầu tư không tuân thủ các yêu cầu ký quỹ, nhà môi giới có quyền thanh lý tài sản của nhà đầu tư.

Né tránh và phòng ngừa rủi ro trong giao dịch là vấn đề được quan tâm bởi bất kỳ nhà đầu tư nào. Việc đo lường rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra trong và sau khi giao dịch giúp nhà đầu tư hạn chế các khoản thua lỗ không mong muốn. Đừng quên việc tiềm hiểu rõ và đủ kiến thức tài chính là vô cùng quan trọng, và quyết định mức độ thành công cũng như lợi nhuận mà bạn có được qua hoạt động đầu tư.

Lời kết

Giao dịch ký quỹ là cơ hội tiềm năng cho các nhà đầu tư mong muốn tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường tài chính với khoản vốn rất nhỏ. Mặc dù giao dịch ký quỹ có vẻ mang đến lợi nhuận gấp đôi cho nhà đầu tư, nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với giao dịch theo phương thức thông thường. Ngoài ra, các nhà đầu tư phải có yêu cầu ký quỹ tối thiểu để họ có thể giao dịch thuận lợi. Trong trường hợp nhà đầu tư không hoàn trả số tiền đã vay từ nhà môi giới để ký quỹ thì nhà môi giới có quyền thu hồi tiền bằng cách bán tài sản của nhà đầu tư. Hy vọng nội dung trên có thể giải đáp cho bạn đọc về margin là gì cũng như lợi ích và rủi ro mà hình thức giao dịch này có thể mang lại cho nhà đầu tư.