Chỉ số VN-Index là gì? Công thức xác định và ý nghĩa của chỉ số VN-Index

Thị trường chứng khoán hiện đang diễn ra rất sôi động và ngày càng tiếp cận đến nhiều nhà đầu tư cá nhân. Chỉ số chứng khoán là yếu tố căn bản cần biết khi bước chân vào thị trường này. Chắc hẳn bạn đã từng nghe qua chỉ số VN-Index trên các bản tin kinh tế - tài chính hoặc bắt gặp qua những bài viết trên mạng. Vậy chỉ số VN-Index là gì và ảnh hưởng như thế nào đến các nhà đầu tư? Hãy cùng tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé.

1. Chỉ số VN-Index

Chỉ số VN-Index là là một loại chỉ số chứng khoán được xây dựng dựa trên cơ sở giá trị vốn hóa thị trường của tất cả các công ty được niêm yết tại sàn HOSE thuộc Sở giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh. Đây là chỉ số được Ủy ban Chứng khoán nhà nước quản lý và tính toán dựa trên phương pháp chỉ số giá bình quân Passcher hiện nay.

Sở Giao dịch chứng khoán Tp.HCM (HOSE) được thành lập chính thức đi vào vận hành từ ngày 20/7/2000 theo Quyết định số 127/1998/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ, với tiền thân là Trung tâm giao dịch chứng khoán Tp.HCM. Phiên giao dịch đầu tiên của sàn HOSE diễn ra vào ngày 28/7/2000 với hai mã cổ phiếu niêm yết đầu tiên là REE và SAM. Đây là ngày đầu tiên mà thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức đi vào hoạt động và được lấy làm mốc giá trị vốn hóa thị trường cơ sở để so sánh với giá trị vốn hóa của thị trường hiện tại thể hiện trong chỉ số VN-Index.

Qua đó, chỉ số Vn-Index phản ánh giá trị toàn sàn HOSE đã thay đổi như thế nào so với giá trị cổ phiếu gốc (ngày 28/7/2000), thông qua đó cho thấy quy mô, sự phát triển của sàn qua các giai đoạn và sự biến động giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán này như thế nào.

2. Cách tính chỉ số VN-Index

Trong đó:

P_1i: Giá trị thị trường hiện tại của cổ phiếu i

Q_1i: Khối lượng đang lưu hành (hay khối lượng niêm yết) của cổ phiếu i hiện tại

P_0i: Giá trị gốc của cổ phiếu i vào ngày phát hành cơ sở 28/07/2000

Q_0i: Khối lượng của cổ phiếu i lưu hành tại ngày phát hành cơ sở 28/07/2000

Việc tính toán và thay đổi chỉ số diễn ra ngay trong thời gian giao dịch. Sự thay đổi về giá cổ phiếu theo như công thức sẽ làm biến đổi giá trị chỉ số. Có thể so sánh sự tăng giảm của chỉ số với giá trị trong phiên giao dịch trước bằng tỷ lệ %.

Khi tính toán giá trị của chỉ số VN Index luôn có những yếu tố biến đổi. Ngoài sự thay đổi của giá của cổ phiếu thì bên cạnh đó, biến động về khối lượng cổ phiếu lưu hành (thêm, bớt, tách gộp) trong cơ cấu tính toán cũng làm thay đổi cơ cấu số cổ phiếu niêm yết. Việc này làm phát sinh tính không liên tục của chỉ số do các trọng số và cơ sở để xác định bình quân giá trị thị trường đã thay đổi. Điều này đồng nghĩa với việc những chỉ số này không được báo cáo thống nhất với nhau theo từng thời điểm. Do đó, để duy trì tính liên tục cần có của chỉ số, số chia ở mẫu số trong công thức tính chỉ số trên phải được điều chỉnh.

3. Ý nghĩa chỉ số VN-Index

Là một trong những chỉ số cơ bản và thiết yếu nhất đối với các nhà đầu tư và người tham gia thị trường chứng khoán, căn cứ vào chỉ số VN-Index, ta có thể biết được:

Tâm lý nhà đầu tư

Vn-Index phản ánh biến động giá của toàn bộ giá trị cổ phiếu niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Tp.HCM. Do đó, chỉ số này cũng phần nào đại diện cho tâm lý cũng như thái độ của các nhà đầu tư đối với sức khỏe thị trường. Ví dụ, Vn-Index giảm điểm là dấu hiệu thị trường đang có diễn biến xấu, các nhà đầu tư đang cẩn trọng và thăm dò, thậm chí là bán tháo cổ phiếu để rút khỏi thị trường. Ngược lại, đà tăng của chỉ số cho thấy tâm lý tích cực và lạc quan của nhà đầu tư, họ sẵn sàng mua thêm cổ phiếu, đẩy giá cổ phiếu lên cao. Trường hợp VN-Index dao động quanh ngưỡng nào đó tức là các nhà đầu tư đang do dự, chưa có động thái mua-bán mạnh.

Sự tăng trưởng của nền kinh tế

Các chỉ số chứng khoán đều có thể cho thấy được tốc độ tăng trưởng và sức tăng của nền kinh tế đó. Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế, các doanh nghiệp có sức khỏe tài chính tốt, hoạt động hiệu quả khiến nhà đầu tư lạc quan, mạnh tay mua cổ phiếu. Từ đó doanh nghiệp có thêm dòng vốn để duy trì và tiếp tục phát triển, kéo theo sự tăng trưởng của cả thị trường.

Hiệu suất của thị trường chứng khoán

Hiệu suất của thị trường chứng khoán được tính bằng kết quả phép chia giá trị vốn hóa của thị trường hiện tại so với giá trị vốn hóa thị trường cơ sở tại thời điểm phát hành gốc. Giả sử tại phiên giao dịch ngày 12/7/2019, chỉ số VnIndex đạt 975.4 điểm thì chứng tỏ kể từ ngày phát hành cơ sở, hiệu suất của thị trường chứng khoán tăng gấp 975.4 lần so với ngày phát hành cơ sở. Người ta cũng có thể lấy chỉ số VnIndex làm căn cứ để xác định tính ổn định một thị trường chứng khoán. Việc đánh giá thị trường chứng khoán dựa trên hiệu suất cũng vẽ ra được bức tranh tổng quát về kinh tế thị trường cũng như quy mô đầu tư qua các năm.

Sự suy thoái của nền kinh tế

Chỉ số VnIndex giảm điểm là biểu hiện của một thị trường chứng khoán đang tụt dốc, là dấu suy thoái của nền kinh tế hoặc tâm lý lo sợ của nhà đầu tư. Đương nhiên để đánh giá một thị trường không thể chỉ căn cứ vào một chỉ số chứng khoán. Tuy nhiên không thể phủ nhận rằng VN-Index là cơ sở giúp các nhà đầu tư đưa ra những nhận định để đưa ra quyết định kinh tế. Cuối năm 2007 từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bắt đầu từ Mỹ khiến cả nền kinh tế toàn thế giới lao đao, các các doanh nghiệp làm ăn khó khăn. Trước diễn biến xấu của nền kinh tế, các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu và chuyển dòng tiền sang các kênh tài chính khác an toàn hơn. Giá trị đầu tư chứng khoán giảm mạnh kéo theo hàng loạt giá cổ phiếu bốc hơi trong chớp mắt.

Sự chuyển dịch, thay đổi cơ cấu nền kinh tế

Giai đoạn sau khủng hoảng tài chính năm 2007, khi nền kinh tế bắt đầu có những dấu hiệu phục hồi, người ta dễ dàng nhận thấy điều đó thông qua sự thay đổi của một loạt các chỉ số kinh tế khác nhau, trong đó có chỉ số VnIndex. Quá trình tái cơ cấu ngành và dịch chuyển tỷ trọng thích ứng với xu hướng của kinh tế thế giới diễn ra theo hướng tăng tỷ trọng các ngành dịch vụ, công nghiệp, xuất khẩu, hạ tầng thay thế cho công nghiệp thô sơ và nông nghiệp…. Cách mạng công nghiệp 4.0 nổ ra dẫn đến sự đổi mới về lực lượng lao động, dòng vốn đầu tư, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Nền kinh tế chia sẻ phát triển dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ kỹ thuật, trí tuệ nhân tạo thay thế cho phương thức sản xuất truyền thống. Do đó, VN-Index cũng có ý nghĩa phản ánh khá rõ nét sự dịch chuyển và thay đổi cơ cấu nền kinh tế.

Kết luận

Bài viết trên đây đã cung cấp một số thông tin căn bản về chỉ số VN-Index cũng như những ý nghĩa của nó đối với thị trường. Hi vọng bạn đã có thêm những thông tin hữu ích hỗ trợ trong việc lựa chọn và đưa ra những giải pháp đầu tư phù hợp và hiệu quả nhất cho mình. Chúc bạn thành công!